Tarhananın Tarihi ve Yapılışı

Devrin sultanı, Ramazan ayında, bir gün tebdil-i kıyafetle şehri dolaşmaya çıkar. Yanında baş veziri vardır. Sultan; Paşa, akşam ezanı kimin kapısının önünde okunursa o evde iftar edelim, der. İftar vakti yaklaşmıştır. Ara sokaklara girerler. Her evin kapısının önünde bir kişi beklemektedir. Bir misafir bulup evlerine iftar için çağıracaklardır. Başkalarına iftar ettirmenin zevkine tadacaklar ve sevabını alacaklar.

Sultan ve veziri kendilerini tanıtmadan, herkese selam vererek giderler. İftar topu atılıp akşam ezanı okunmaya başladığında, fakir ama gönlü zengin bir ailenin evinin önündedirler. Zaten ev sahibi de iftara birilerini çağırabilmek için kapıda beklemektedir. Sofra hazırlanmış. İftar sofrasında ekmek, tuz ve mis gibi tüten bir çorba vardır. Tuzla iftarlarını açarlar, ekmek ve çorba ile karınlarını doyururlar. Çorba, sultanın çok hoşuna gitmiştir. Ev sahibine;

- “Bu çorba çok hoşuma gitti. Ne çorbasıdır bu?” diye sorar.

Çok zeki ve ferasetli olan ev sahibi;

- “Dar hane çorbasıdır, sultanım” diye cevap verir.

Dar hane, Anadolu insanının dilinde “tarhana” olarak yerini alır. Bazı yerlerde ise daha da kısaltılarak “tarana” olarak kullanılır.

TARHANA YAPIMI İÇİN MALZEMELER

1 kilo kırmızı biber
1 kilo domates
1 kilo orta boy soğan
1 kilo yoğurt (suyu süzülmüş olacak)
½ kilo haşlanmış nohut
1 demet tarhana otu (aktarlarda bulabilirsiniz)
1 demet taze nane
1 demet maydanoz
5 diş sarımsak
4-4.5 kilo un (aldığına göre ayarlanacak)
tuz

Öncelikle domates, soğan, sarımsak ve biberleri irice doğrayın. En alta domates, üstüne soğan, biber ve sarımsak gelecek şekilde düdüklü tencereye dizin. Üzerine 2 su bardağı su ilave edin, en son naneyi ve tarhana otunu ilave ettikten sonra kapağı kapatıp yaklaşık 30 dakika kadar haşlayın. Bu süre, kullanmış olduğunuz düdüklü tencerenin modeline göre değişkenlik gösterebilir ama aşağı yukarı bu civarlarda olacaktır. Düdüklü tencereniz yoksa da normal tencerede, malzemeler iyice yumuşayana kadar kaynatın. Bu işlem bittikten sonra tencereden tarhana otunu çıkarın, kalan malzemenin suyunu süzün ve suyu da ayrı bir kaba koyun. Tencerede kalan malzemeleri blenderden geçirin ve ılıyana kadar bekleyin. Ilıdığında kıvamı koyulaştıysa ayırdığınız sudan ekleyebilirsiniz. Bir yandan nohutları da blenderden geçirip ezin. Diğer karışım hazır olunca da nohutları ve yoğurdu da katın ve esas işleme geçin. Azar azar un ekleyerek hamur haline getirin ve yoğurmaya başlayın. Hamurun kıvamı ele yapışan bir kıvamda olacak, o hale gelince bırakın. Sonrasında derin bir kaba koyun, üzerini örtüyle kapatın ve 10 günlük bir mayalanma süresine bırakın. Üçüncü güne gelene kadar üstünü hiç açmayın ancak o günden sonra sık sık kontrol edin ve kabardıysa un ilavesi yapmadan yoğurun, kabarmadıysa günde en fazla 1 avuç un ekleyerek yoğurun. 10 günün sonunda hamurdan bir parça alın ve ufalanıyor mu diye bakın.

Eğer cevabınız evetse parça parça robot ya da rondoya koyup un kıvamına gelene kadar ufalayın. Bu işlem de bittikten sonra tarhanayı bir örtü üzerine yayıp kurutun. Tamamen kuruduğunda kavanozlara koyup dilediğiniz an kullanabilirsiniz. Gördüğünüz gibi tarhana yapmak, mayalanma sürecinden dolayı uzun ama zor değil. Üstelik katkısız, doğal ve sizin elinizden çıktığı için lezzetli de olacaktır. Mutlaka deneyin ve afiyetle tüketin.