Yalın Üretim Teknikleri: 5S, 5Whys, Kanban Nedir?

Üretim ve Üretim Hedefi

İktisadi fayda, yani insan ihtiyaçlarını tatmin etme kabiliyetini artıran her türlü faaliyet.

Daha dar manada, fikren veya bedenle belli bir emek veya sermaye sarf ederek, karşılığında elde edilen hasılat veya hizmet.

İşletmeler gelirlerini arttırmak için kaynaklarını verimli bir şekilde kullanmak, üretimlerini belirli bir plan ve programa göre gerçekleştirmek zorundadır. Üretim planlaması, planlamanın yapıldığı bir döneme ait belirlenen üretim hedefidir.

Üretimde parametrik bir modelleme oluşturmak, yani işletmeye ait tüketimi, satışları ve zayileri etkileyen değişkenlere dayalı üretim öngörüsü yapmak işletmeler için; iş gücünde, stok hacminde, alan kullanımında, iş sürecinde yaklaşık olarak %30 tasarruf sağlamaktadır.

Üretim Planlama ve Kontrol

İşletmede üretilecek ürünü belirleyen, üretim için işletmenin ihtiyacı olan gereksinimleri tespit eden, ürünün hedeflenen kalitede; hesaplanan süre, maliyet ve miktarda elde edilmesini sağlayan, bu doğrultuda eldeki kaynakları en verimli şekilde kullanan ve toplam karı maximize eden bir üretim yönetimi uygulamasıdır.

Eğer firma doğru zamanında doğru bir planlama uygulamış ise, işletme, stoklarını minimum seviyede tutarken, misafir talebini en iyi ve hedeflenene uygun şekilde karşılayabilir.

Üretim Planlaması için izlenebilecek birçok yoldan bir tanesi de Yalın Üretim Tekniklerinin kullanımıdır.

Yalın Üretim Nedir?

Ürün ve hizmet yaratma sürecini israflardan arındırıp sadeleştirerek sunulan değeri mükemmelleştirmek ve bu yolla firma karlılığını arttırmak amacını taşıyan kavram, sistem ve teknikler bütünüdür.

Yalın düşüncede israf, bilinen anlamının ötesinde misafir açısından bir değer oluşturmayan, misafirin fazladan bedel ödemeyi kabul etmeyeceği her şeydir. 

Yalın Üretimde Amaç Nedir?

-Sadece misafirlerin istediği ürünleri (fonksiyon, kalite ve fiyat açısından),

-Misafirlerin istediği zamanda daha az kaynak harcayarak (emek, ekipman, zaman, alan vb), üretebilmek ve müşteri için bir değer teşkil eden faaliyetlere odaklanabilmektir.

Yalın Üretimin Faydaları Nelerdir?

-Artan ürün kalitesi

-İyileştirilmiş ürün yönetim süreci

-Sürdürülebilirlik

-Çalışan memnuniyeti

-Artan karlar

Yalın Üretim Tekniklerinden Bazıları:

KAIZEN: Sürekli iyileştirme

JIT: Tam Zamanında Üretim

VSM: Değer Akışı Haritalama, Tek parça akış ve U-hücre Çekme sistemleri, FIFO ve Süpermarket

Kanban, Milk run, HEIJUNKA: Talep - Üretim Seviyelendirme

SMED: Model dönüş süresinin kısaltılması

5S: Problem kaynaklarını yok etme

HOSHIN KANRI: Stratejik Hizalanma

YAMAZUMİ: İş ve Kapasite Dengeleme

Poka-Yoke: Hata önleyici düzenekler

Jidoka: Otonomasyon, Görsel yönetim, Standart iş

A3: Problem çözme ve raporlama

5S nedir?

-5S tekniği bir iş yerinin artık ihtiyaç duyulmayan malzemenin kaldırmasına (ayıklama)

-Verimliliği ve akışı optimize etmek (düzenleme) için öğeleri düzenlemeye,

-Sorunları daha kolay tanımlamak (temizleme) renk uygulamak alanı temizlemek için yardımcı olur.

-Diğer alanlarla tutarlı kalmak için kodlama ve etiketleme (standartlaşma)

-İş yerini uzun vadede (disiplin) organize tutacak davranışlar geliştiren bir tekniktir.

Kanban Nedir? 

Yalın üretim tekniklerinden biri olup üretimi yönetmek için kullanılan görsel bir metottur.

Çekme sistemi ile hangi ürünün ne zaman ve ne miktarda üretildiğini kontrol eder.

Kanban sistemini anlayabilmek için öncelikle tam zamanında üretim kavramını özümsemek gerekir.

İşletmeler işleyişe ilişkin beklenmedik bir aksaklığın hemen akabinde “5 (whys) neden analizi” tekniğinden yararlanabilirler.

Bir problem karşısında nasıl bir çözüm yolu izleyeceğinizi ya da problemi bertaraf etmek adına nasıl bir adım atmanız gerektiğini bilmediğiniz durumlarda sebep-sonuç ilişkisini merkezinde barındıran bu teknik kurtarıcınız olacaktır.

İzlenmesi Gereken Yollar;

-Problemin tanımlanması

-Ekip toplantıları düzenleme

-Sorunlara ve çözümlere ilişkin veri biriktirme.

Yalın Üretim Tekniklerinin işletmeler için sağlayacağı temel faydaların başında tasarruf gelmektedir.

Bu tasarruf zaman içerisinde işletmenin sürdürülebilirliğini, karlılığını ve hizmet kalitesini net bir şekilde etkilemektedir.

Bu sistem üzerine büyük fabrikalardan küçük işletmelerdeki operasyonlara kadar geniş bir alanda planlama yapılabilir ve uygulanabilir.

Unutulmamalıdır ki; Ülkemizdeki açılan işletmelerin her 10 tanesinden 7 si aynı sene içerisinde, diğer 3 tanesinden 2 tanesi 2. sene içerisinde ya kapatmaya ya da el değişimine gitmektedir. Bu sorunun kök nedeni, doğru bir üretim modelinin kurulamamasıdır.