Hangi Balık Hangi Mevsimde Yenir?

Hangi Balık Hangi Mevsimde Yenir?

Her Mevsim Tüketilebilen Balık Türleri

Yarımada ülkesi olan Türkiye, balık söz konusu olduğunda bereketli denizleriyle öne çıkıyor. Beslenme uzmanlarının her hafta düzenli tüketin önerisinde bulunduğu balık, vitamin ve mineral bakımından mükemmel değerlere sahip. Omega yağ asitleri dendiğinde akla gelen ilk kaynak balıklar oluyor. Türkiye, balık konusunda şanslı. Çünkü her mevsim tüketilebilecek balık türleri bulunuyor. İşte bu noktada balık takvimini bilmekte yarar var. Hangi ayda hangi balık türleri var? Hangi balıklar yenmeli? Lezzetli ve sağlıklı balık yiyebilmeniz için size kapsamlı bir balık takvimi hazırladık. Haydi çıkalım balık avına!

Barbun: Barbun ismiyle yaygınlaşan ancak tam adı Barbunya olan balık, sıcak ve ılık denizlerde, kıyıya yakın bölgelerde yaşar. Ege ve Akdeniz’de avlanan barbunya balıklarının en lezzetli olduğu dönem Ağustos, Eylül ve Ekim aylarıdır.

Çipura: Ege Bölgesi’ne has bir balık olan çipura, Karadeniz ve Akdeniz’de de avlanır. Oldukça etli bir balık olan çipura, ülkemizde en çok tüketilen balıklardandır. Çipuranın en lezzetli olduğu dönem Ağustos ve Eylül aylarıdır.

Dil balığı: Geniş ve yassı yapısıyla dile benzetilen dil balığı, her mevsim tüketebileceğiniz leziz balıklardandır. Ege ve Akdeniz kıyılarında avlanılan balığın tüketim zamanı Kasım ve şubat ayları arası olsa da her mevsimde lezzetli balığı tüketebilirsiniz.

Karagöz: Karadeniz, Ege ve Akdeniz Bölgesi balığı olan karagöz, vitamin ve mineral açısından oldukça değerlidir. Karagöz balığı her mevsim bulunabilir ancak en lezzetli olduğu dönem Ekim ve Kasım aylarıdır.

Kırlangıç: Marmara, Akdeniz ve Ege denizlerinde avlanan kırlangıç balığı, pembe – kırmızı görüntüsüyle ideal lezzete sahiptir. Mevsimi Nisan ve Eylül ayları olsa da kırlangıç balığını yıl boyunca bulmak ve tüketmek mümkündür.

Kılıç: Akdeniz ve Ege sularında yaşayan kılıç balığı, kılçıksız bir yapıya sahiptir. Protein ve Omega – 3 yağ asidi deposu kılıç balığının en leziz dönemi Ağustos ve Eylül aylarıdır.

Kofana: Lüferin büyük hali olan Kofana, sürü balıklarından biri olup Marmara ve Ege sularında yaşar. Kofana her mevsim avlanabilir. En lezzetli dönemi ise Ekim ve Kasım aylarıdır. 

Levrek: Serin ve ılık suları tercih eden levrek balığı, tüm yıl tüketilir. En leziz olduğu aylar Eylül ve Ekim aylarıdır. Vitamin ve mineral bakımından zengin olan levrek, yağsız özelliğe sahiptir. Karadeniz, Marmara ve Akdeniz sularında yaşar. 

Lüfer: Avlanması serbest bir balık olan lüfer Akdeniz, Marmara ve Karadeniz sularında yaşar. Pullu bir balık türüdür. Serin ve ılık sularda yaşaması sebebiyle etleri daha yağlı olur ve bu yağ lezzetini artırır. En lezzetli oldukları dönemse Ağustos, Eylül, Ekim aylarıdır.

Mercan: Mercan balığı pullu balıklardandır. Taş, kaya ve yosunların yoğun olduğu bölgelerde yaşarlar. Şubat – Nisan döneminde yumurtlayan mercan balığını yıl boyunca tüketebilmek mümkündür.

Minekop: Akdeniz, Marmara ve Karadeniz balığıdır. Minekop olta avcılığının en popüler balığıdır. Tutması kolay, yemesi keyifli olan minekop balığının en leziz dönemi Eylül, Ekim ayları arasıdır.

Pisi: Akdeniz, Ege, Marmara ve Karadeniz sularında yaşayan pisi balığı, yassı yapıya sahiptir. Yassı balık ailesinde çok bilinmeyen pisi, doyumsuz lezzetiyle bilinir. Lezzetli pisi balığını yılın her günü tüketebilirsiniz.

Tekir: Tekir, barbun balığının akrabası bir türdür. Türkiye’deki tüm denizlerde yaşar ve avlanırlar. Tekir balığının en keyifli yönü dört mevsim yenilebilmesidir. Ancak tekirin en leziz olduğu dönem Eylül, Ekim aylarıdır.

Uskumru: Uskumru Karadeniz ve Marmara sularında yaşar, mevsim geçişlerinde iki bölge arasında git gel yaparlar. Kalinarya, çiroz, lipari gibi çeşitleri bulunur. Uskumrunun en leziz dönemi Ekim, Kasım aylarıdır.

Ahtapot: Uzak Doğu mutfağının vazgeçilmez deniz mahsulü ahtapot, sekiz kollu ve yumuşak yapısıyla en dikkat çekici balık türlerindendir. Birçok şekilde pişirilip yenilen ahtapot, dört mevsim tüketilir.

Akya: Akya balığı nesli tükenme tehlikesine sahip yırtıcı bir balık türüdür. Akdeniz kuzusu olarak da bilinen akya, tüm denizlerimizde yaşar. Ancak en lezzetli dönemleri haziran – ekim arasıdır. Uzun bir aralıkta tüketilebildiği için çok sevilir.

Deniz alası: Karadeniz'in somonu olarak bilinen deniz alası balığı, ülkemizde nadir görülen pembe etli bir balıktır. Fümesi tüm dünyada meşhurdur. Yoğun lezzete sahip deniz alası tüm yıl tüketilebilir.

Deniz yılanı: Deniz yılanı akarsularda yaşayan bir balık türüdür. Ülkemizde tüketimi çok yaygın değildir. Uzak Doğu mutfağında sıklıkla tüketilen değerli bir deniz canlısıdır. Tüm yıl tüketilebilse de en leziz dönemleri yağlı yapıya kavuştukları kış mevsimidir.

Güneş: Güneş balığı büyük balık grubuna aittir. Lezzet ve koku anlamında beklentileri karşılamadığı için popüler değildir. Güneş balığını sevenler ise dört mevsim boyunca güneş balığı tüketebilir.

Hani: Levrek ailesinden bir balık olan Hani, Akdeniz ve Marmara sularında yaşar. Hani renkli bir balık türüdür. Eti lezzetlidir ancak bazı bölgelerinde eti hafif acıdır. Hani balığı dört mevsim tüketilebilir.

İskorpit: İskorpit dikenleri olan bir balıktır. Dikenleri zehirli olduğundan avcılığında oldukça dikkatli hareket edilir. Protein ve omega yağ asidi açısından kıymetlidir. Eti çok lezzetli olan iskorpit Ekim, Kasım ve Aralık aylarında tüketilir.

İspendek: Levrek balığının 40 santimden küçük olanına ispendek denir. İspendek balığı tıpkı levrek gibi oldukça lezzetlidir. Tüm denizlerde kıyı bölgede yaşarlar. En lezzetli oldukları dönem ağustos – eylül arasıdır.

Kalamar: Kafadan bacaklı balıklar grubunda yer alan kalamar tatlı suları seven balıklardır. Kalamar çok hızlı büyüyen bir balık olma özelliğine sahiptir. Yaşam alanları Akdeniz, Karadeniz ve Ege sularıdır. Tüm yıl kalamar bulabilir ve tüketebilirsiniz.

Kaya: Kaya balığı sığ denizleri, kıyıları seven bir balıktır. Türkiye'de yıl boyunca farklı zamanlarda farklı denizlerde kaya balığı yaşar ve avlanır. Ticari değeri yüksek olan kaya balığının en leziz dönemi haziran, temmuz, ağustos aylarıdır.

Kolyoz: Uskumru balığına çok benzediği için sıklıkla karıştırılan kolyoz balığı, sürü halinde Marmara ve Ege sularında yaşar. Kolyoz balığının en leziz dönemi Temmuz, Ağustos aylarıdır. Ancak balık tutkunları ocak ayında kolyozun en yağlı olduğu dönemi de önerir.

Lipsoz: Akdeniz balığı olan lipsoz, iskorpit balığının küçüğüdür. Beyaz etlidir ve Eti çok lezzetlidir. Yoğun bir besleyiciliğe sahiptir. Yıl boyunca tüketilebildiği için popüler bir balıktır.

Mırlan: Sürü balıklarından mırlan, ülkemizin en popüler balıklarındandır. Kılçığı oldukça az, eti ise yoğun tada sahip olan mırlan, Marmara denizinde yaşar. Tüm yıl leziz mırlan balığı tüketilebilir.

Sarıağız: Asıl adı granyöz olan balık, ağız bölgesinin sarı olması sebebiyle sarıağız ismiyle yaygınlaşmıştır. Beyaz etli, sevilen bir balıktır. Levrek ailesinden olduğu için bazı bölgelerde kaya levreği olarak bilinir. Derin sularda yaşar. Lezzetleri oldukları dönem Haziran – ekim arasıdır.

Sinarit: Tipik bir Akdeniz balığıdır. Kayalık ve kumluk alanları severler. İlkbaharda üremeye başlayan sinarit balığının en lezzetli olduğu dönem Temmuz – Eylül arası dönemdir. Eti çok lezzetli ve değerli olduğu için tüm pişirme yöntemlerine uygun şekilde tüketilir.

Sübye: Mürekkep balığı ismiyle de bilinen sübye, yıl boyunca tezgahlarda yerini alan, tüketilebilen bir balıktır. Sıcak ve ılık denizleri seven sübye balıklarının yaşam alanları daha çok Akdeniz ve Ege Bölgesi’dir.

Trança: Trança ya da tarança balığı lagos ve orfoz balıklarına çok benzerler. Büyük balık türlerindendir. Yüksek protein içerir. Yaşam alanı Ege Bölgesi’dir. En lezzetli olduğu dönem ise Haziran – Ekim ayları arasıdır.

Mevsimlere Göre Balık Tüketim Takvimi

Hamsi: Karadeniz’in e popüler balığı hamsi, ülkemizde de en çok tüketilen balık türüdür. Küçük ama oldukça lezzetli olan hamsi kış mevsiminde Aralık – Ocak ayları arasında tüketilebilir.

İzmarit: İzmarit ılık ve sıcak deniz balığıdır. Denizin çamurlu, yosunlu bölümlerinde yaşarlar. Kış mevsimini geride bırakıp ilkbahar mevsimine adım attığımız Şubat – Mayıs aralığında tüketilir. 

Kalkan: Kalkan ilkbahar balığıdır. Türkiye’deki tüm denizlerde yaşarlar. Denizin dip bölgesini seven kalkan, pulsuz yapısıyla tüketicilerin sevdiği bir balıktır. Mart – Mayıs arası tüketilir.

Mezgit: Mezgit ekonomik değeri yüksek lezzetli bir balıktır. Karadeniz ve Marmara sularında, derinlerde yaşarlar. Temizlemesi kolay, yemesi lezzetli olan mezgit kış sonu, ilkbahar başlarında yani Şubat – Mayıs aralığında tüketilir.

Orkinos: Ton balığı olarak da bilinen orkinos, tüm dünyada değerli, lezzetli, yüksek besleyiciliğe sahiptir. Sürü halinde yaşayan orkinos balıkları ılıman sularda yaşamayı severler. Göçmen balıklar olduğu için farklı denizlerde yaşarlar. Orkinos balığının tüketim mevsimi yaz dönemidir. Haziran – Temmuz aralığında en leziz dönemine ulaşır.

Palamut: Sıcak ve ılık denizleri seven palamut, kemikli bir balık türüdür. Büyük balık grubunda yer aldığı için doyurucu ve lezzetlidir. Sürü halinde yaşarlar. Ülkemizde Karadeniz, Ege ve Marmara’da avlanılır. Yaz ve sonbahar mevsimlerinde tüketilir. Ağustos – Kasım arasında en leziz dönemine ulaşır.

Sardalya: Yaz boyunca tüketilebilen sardalya, lezzeti yoğun, pişirmesi kolay bir balık türüdür. Hamsinin yakın akrabası olan sardalya, sürü halinde yaşar, Akdeniz ve Ege Bölgesi’nde görülür.

Torik: Karadeniz ve Akdeniz balığıdır. Torik balıkları palamudun büyüğüdür. Yoğun lezzeti ve besin değeri sebebiyle sıklıkla konservelerde kullanılır. Ekim – Şubat aralığında, kış boyunca bolca torik balığı bulunur.

Gelincik: Gelincik tatlı suları seven bir balık türüdür. Ilık ve sıcak denizlerde yaşar. Eti çok lezzetli, ticari anlamda kıymetlidir. Yaz döneminde, Temmuz – Eylül aralığında tüketilir.

Gümüş: Kışın son, ilkbaharın ilk aylarında tüketilmesi önerilen gümüş balığı, Akdeniz ve Karadeniz balığıdır. Küçük ama etkili bir lezzete sahiptir. Denizler haricinde Sapanca ve İznik gibi göllerde de avlanılır.

Mersin: Akdeniz sularının en lezzetli balık türlerindendir. Mersin balığı morina balığı olarak da bilinir. Büyük balık ailesinden kabul edilen Mersin balığı, kış biterken ilkbahar mevsiminde bolca tüketilir.

Morina: Karadeniz sularında görülen ve genellikle dere ve nehir ağzı bölgelerde yaşayan morina, büyük balık grubundandır. Eti çok yoğun ve lezzetlidir. Besin değeri yüksektir. Tıpkı Mersin balığı gibi kış biterken ilkbahar mevsiminde tüketilir.

Strangolos: Kış ve ilkbahar mevsiminde tüketilen strangolos, lezzetli, besin değeri kıymetli bir balık türüdür. 

Çinekop: Kış mevsimi balıklarından olan çinekop, lüferin küçüğüdür. 11 – 15 santim arası lüferlere çinekop denir. Balık neslinin tehlike altında olması sebebiyle çinekopların avlanması önerilmez, büyüyüp lüfer olması beklenir. Çinekop lüfer yavrusu olduğu için 20 santimden küçüklerin avlanılması yasaktır.

Sarıkanat: Çinekop gibi lüfer balığının küçük bir türüdür. Tüm denizlerimizde yaşamalarına rağmen nesli tükenme tehlikesine sahiptir. Bu yüzden sarıkanat balıklarının avlanılması ve tüketilmesi önerilmez. Daha da büyüyüp lüfer olması beklenir. Sarıkanat lüfer yavrusu olduğu için 20 santimden küçük balıkların avlanılması yasaktır.

Orfoz: Ege ve Akdeniz balığı olan orfoz, sevilen bir lezzete sahiptir. Ancak birçok balık gibi orfoz balıklarının da türü tehlike altında. Bu yüzden Türkiye sularında orfoz avlamak yasaktır.

Lahoz: Nesli tehlike altında olan lahoz, orfoz gibi avlanması yasak bir balık türüdür. Lahoz balıkları Akdeniz ve Ege sularında yaşarlar. Neslini devam ettirebilmesi için orfoz ile birlikte koruma altına alınmıştır.

Türkiye, balık konusunda şanslı bir coğrafyaya sahip. Balık türlerinin zenginliği, balık konusunda uzmanlaşmış şeflerin varlığı Türkiye’nin balık tüketimini olumlu yönde etkiliyor. Hangi ayda, hangi mevsimde balık tüketileceğini bildiğinizde hem daha kaliteli beslenmiş hem de balık türlerini korumuş olursunuz. Kısık Ateş balık takvimi ve balık yeme rehberiyle bu konuda hiç zorlanmayacağınıza emin olabilirsiniz.